Uit onderzoek blijkt dat stedelijke logistiek vandaag nog te veel bijdraagt aan de luchtvervuiling. Het gaat bijvoorbeeld om het rondbrengen van pakjes met bestelwagens, afvalophaling, het leveren van materiaal voor supermarkten of bouwwerven …. Van de CO2-uitstoot in steden die veroorzaakt wordt door transport, is minstens 25% afkomstig van goederenvervoer en diensten. Voor andere emissies, zoals stikstofoxiden en fijnstof, loopt dat op tot 30% of zelfs 50%. De sector zet belangrijke stappen rond verduurzaming. Daarom slaan bedrijven, de Vlaamse overheid én de academische wereld nu de handen in elkaar om concrete projecten op te zetten met als doel luchtvervuiling tegen te gaan. Dat zal ook een positieve impact hebben op het algemeen welzijn van de inwoners in de steden.

VIAVIA: Uitdagingen rond duurzame stadslogistiek aanpakken
Met het project VIAVIA, ‘Vrachtvervoer Intelligent Aanpassen en Vergroenen via een Integrale Aanpak’, wil de Vlaamse overheid het goederenvervoer over de weg, het water en in de lucht verduurzamen en een modal shift richting water en spoor bewerkstelligen voor relevante goederenstromen. Dit project werd in maart 2023 opgestart door de Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken. De academische wereld, de privésector en de lokale besturen werken in VIAVIA samen om de uitdagingen rond duurzame stadslogistiek in kaart brengen en aan te pakken. Vandaag zijn er namelijk nog heel wat uitdagingen om volledig zero-emissie te kunnen gaan. Het uiteindelijke doel is om alle nodige hefbomen – op gebied van wetgeving en beleid – in te zetten om samen de transitie naar zero-emissie waar te kunnen maken.

Om concreet samen stappen te kunnen zetten in stedelijke belevering, werd binnen VIAVIA de ‘Taskforce Duurzame Stadslogistiek’ opgezet: een samenwerking tussen Universiteit Antwerpen, VIL, Stad Mechelen, Colruyt Group, VPD, DHL Express en het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. In de taskforce wordt bekeken wat noodzakelijk is op verschillende vlakken om duurzame stedelijke distributie, zoals het rondbrengen van pakjes, ophalen van afval, leveren van goederen … met elektrische bestel- of vrachtwagens te realiseren. De taskforce wil met concrete acties, zoals op 5 maart in Mechelen, het potentieel van zero-emissiedistributie kenbaar maken, bewustwording creëren in de sector en steden en bedrijven stimuleren om aan de slag te gaan met de zero-emissiemogelijkheden die er al zijn. De focus ligt daarbij op duurzame belevering van (gekoelde) retail, standaardtransport, pakjes, afval en bouwmateriaal.

“In verschillende Vlaamse steden introduceren we projecten rond duurzame logistiek en delen we best practices met lokale overheden en bedrijven”, aldus professor Roel Gevaers (Universiteit Antwerpen), voorzitter van de Taskforce Duurzame Stadslogistiek van VIAVIA. ”We kijken hierbij niet enkel naar de kleinere pakketvolumes, maar ook naar grote volumes zoals van de (gekoelde) retailsector of de meubelindustrie.”
De Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken: “Ik ben trots dat bedrijven zoals Colruyt Group en VPD vandaag al in Vlaanderen gekoelde producten, meubels of elektronica leveren via elektrische voedingstrucks of stadsvrachtwagens. Hun expertise is een belangrijke kennisbron om, via VIAVIA, andere steden en bedrijven te stimuleren om versneld over te schakelen naar het verduurzamen van hun stedelijke logistiek. Daarnaast willen we vanuit Vlaanderen, via beleidsinitiatieven en het opmaken van een gedragen regelgeving, de logistieke sector en de lokale besturen ondersteunen met het verduurzamen van stedelijke logistiek. In februari keurde de Vlaamse Regering ook een besluit principieel goed waardoor emissievrije voertuigen binnenkort meer ton kunnen vervoeren.”

Primeur in Vlaanderen: elektrische voedingstruck van 44 ton
Colruyt Group en VPD bewijzen dat zero-emissieleveringen zich niet hoeven te beperken tot kleine pakketjes. Ook grote stukken kunnen op een duurzame, niet-vervuilende manier vervoerd worden. Vandaag toonde Colruyt Group tijdens een demo in Mechelen dat er al gekoelde leveringen plaatsvinden met een elektrische truck van 44 ton. Dat is een primeur in Vlaanderen en ook in Europa komt een gekoeld transport van zo’n volume zelden voor. Daarnaast liet VPD de mogelijkheden zien van hun elektrische stadsvrachtwagens voor grote volumes meubels en elektronica.

Koen De Vos, directeur supply chain Colruyt Group: “Colruyt Group heeft de ambitie gesteld om tegen 2035 al de kilometers die we met ons vrachtvervoer afleggen zero-emissie te maken. We gaan daarbij voor duurzaamheid én veiligheid, met zo min mogelijk negatieve impact op de leefbaarheid in steden. We zijn vandaag volop aan het testen met zero-emissievoertuigen, ook in stedelijke context, maar botsen daar op enkele fundamentele uitdagingen. De huidige wetgeving rond maten en gewichten laat ons bijvoorbeeld nog niet toe om een identieke lading zero-emissie te vervoeren als bij conventionele vrachtwagens. Ook de financiële haalbaarheid van de transitie naar zero-emissie is nog uitdagend. We verwelkomen dan ook de steunopportuniteiten die de Vlaamse Regering voorziet. We voelen echter dat er nog meer inspanningen nodig zijn om het hele ecosysteem mee te krijgen, om samen de noodzakelijke transitie te kunnen maken. Het zijn dat soort zaken die we met VIAVIA graag samen vastpakken om snelheid te kunnen nemen. Het is onze wens dat de volgende Vlaamse Regering hier verder zal op inzetten, want we zijn ervan overtuigd dat de aanloop naar 2030 cruciaal zal zijn.”

Steven De Bruyn, CEO VPD: “Bij VPD zijn we er ons van bewust dat er noodzakelijke omslag nodig is naar duurzamer vrachtvervoer. Als pionier willen we ons dan ook inzetten om de weg te banen naar een groenere toekomst. Momenteel worden al 30% van onze leveringen uitgevoerd door batterij-elektrische voertuigen, en we spannen ons maximaal in om tegen 2030 volledig emissievrij de stad binnen te rijden. We streven ernaar een voortrekkersrol te spelen in de transitie naar een milieuvriendelijker en efficiënter vrachtvervoer.”

Convenant Duurzame Stedelijke Logistiek
Vandaag ondertekenden Colruyt Group en VPD eveneens het ‘Convenant Duurzame Stedelijke Logistiek’ van de Stad Mechelen. Met het convenant engageren alle 33 ondertekenaars zich om tegen 2030 op een duurzame manier te leveren of beleverd te worden. Dat betekent dat ook de Stad Mechelen streeft naar minder vervuilende voertuigen en meer emissievrije leveringen.

“We zijn heel blij dat de demo met de elektrische vrachtwagen in Mechelen plaatsvindt,” zegt de Mechelse schepen van Mobiliteit. “Dit sluit aan bij de vele inspanningen die we als stad leveren voor duurzamere logistiek zoals onze autoluwe binnenstad, het stimuleren van fietslogistiek en elektrische belevering via een systeem van cityhubs of de uitbouw van een volledige duurzame belevering van B-Post. We streven naar een duurzame goederenbelevering zonder aan efficiëntie voor de handelaars in te boeten. Heel concreet willen we minder gereden kilometers, minder uitstoot en meer bundeling van goederen. Colruyt Group, VPD, DHL Express en VIAVIA kunnen hier substantieel aan bijdragen. We zijn trots en blij met hen te kunnen samenwerken.”